Ukoliko je delatnost poslodavca takve prirode da se poslovi u najvećem delu obavljaju sezonski (građevinarstvo, turizam, poljoprivreda, šumarstvo itd…) kada postoji period pojačane aktivnosti (sezona) i period smanjenje aktivnosti (vansezona), javlja se potreba da se za zaposlene izvrši preraspodela radnog vremena.

Kako nam predstoji zimski period kada kod velikog broja poslodavaca dolazi do stišavanja poslovanja, tek nakon čega dolazi do povećanog obima posla, u daljem tekstu ćemo se baviti preraspodelom radnog vremena kako biste svoje poslovanje i korišćenje resursa mogli uskladiti prema sopstvenim potrebama i na taj način uštedeti radnu snagu i finansije i to sačuvati za kasnije.

Kada se može odrediti preraspodela radnog vremena?

Zakonom o radu određeno je da poslodavac može izvršiti preraspodelu radnog vremena kada to zaheva priroda delatnosti, organizacija rada, bolje korišćenje sredstava rada, racionalnije korišćenje radnog vremena i izvršenje određenog posla u utvrđenim rokovima. To znači da će radno vreme biti raspoređeno asimetrično, odnosno da zaposleni u jednom periodu rade duže, a u drugom periodu kraće od punog radnog vremena, tako da u čitavom periodu preraspodele ukupno radno vreme ne bude duže od ugovorenog radnog vremena.

Kada se ne može odrediti preraspodela radnog vremena?

Odredbama Zakona o radu predviđeno je da se preraspodela radnog vremena ne može vršiti na poslovima na kojima je uvedeno skraćeno radno vreme. Skraćeno radno vreme pripada zaposlenima koji rade na naročito teškim, napornim i za zdravlje štetnim poslovima. Na takvim poslovima svaki rad duži od skraćenog radnog vremena nije dozvoljen.

Zabranjena je preraspodela radnog vremena zaposlenom koji je mlađi od 18 godina. Lica mlađa od 18 godina uživaju posebnu zaštitu u skladu sa odredbama Zakona o radu, pa njihovo puno radno vreme ne može da se utvrdi u trajanju dužem od 35 časova nedeljno, niti dužem od 8 časova dnevno. Ova lica uživaju zaštitu u pogledu zabrane prekovremenog rada i preraspodele radnog vremena.

Zaposlenoj ženi za vreme trudnoće i zaposlenom roditelju s detetom mlađim od tri godine života ili detetom sa težim stepenom psihofizičke ometenosti, poslodavac može izvršiti preraspodelu radnog vremena samo uz pismenu saglasnost zaposlenog.

Kako se uvodi preraspodela radnog vremena?

Potrebno je da poslodavac donese Odluku o preraspodeli radnog vremena tako što će predvideti razlog uvođenja preraspodele kao i plan preraspodele radnog vremena, koji može biti uopšten, a da se potom Odlukom o rasporedu radnog vremena detaljno uredi raspodela istog prema utvrđenim kriterijumima iz Odluke.

Odluku donosi onaj ko inače donosi odluke o pravima, obavezama i odgovornostima iz radnog odnosa, a ista se objavljuje na oglasnoj tabli poslodavca i stupa na snagu po proteku 8 dana od dana objavljivanja.

Kako se vrši preraspodela radnog vremena?

Preraspodela radnog vremena se vrši tako da ukupno radno vreme zaposlenog u periodu od 6 meseci u toku kalendarske godine u proseku ne bude duže od ugovorenog radnog vremena.

Kolektivnim ugovorom se može utvrditi da se preraspodela radnog vremena ne vezuje za kalendarsku godinu, odnosno da može trajati duže od šest meseci, a najduže 9 meseci. Ukoliko kod poslodavca ne postoji kolektivni ugovor, ovakvu odredbu nije moguće predvideti opštim aktom poslodavca.

U jednoj kalendarskoj godini poslodavac može odrediti jednu šestomesečnu preraspodelu radnog vremena, međutim ona može biti i obročna. Dakle, moguće je da zaposleni prva tri meseca u kalendarskoj godini imaju manji fond sati, a druga tri meseca u kalendarskoj godini veći fond sati, na koji način bi bila ispunjena kvota šestomesečne preraspodele i u narednih šest meseci u toku kalendarske godine ne bi se mogla vršiti preraspodela. Obročna preraspodela radnog vremena bi bila kada bi zaposleni npr. u februaru i martu radili manji fond sati, u aprilu i maju veći fond sati, nakon čega bi preostalo još dva meseca u kojima bi se u toku kalendarske godine mogla vršiti preraspodela.

Radno vreme kod preraspodele radnog vremena

U slučaju preraspodele radnog vremena, radno vreme ne može da traje duže od 60 časova nedeljno, kao ni duže od 13 časova dnevno. Iz ovog proizlazi da se amplitude krakova preraspodele radnog vremena ne mogu rastezati neograničeno u odnosu na ravnotežnu vrednost punog radnog vremena. 60 časova nedeljno je maksimalno trajanje dužeg kraka, s tim što njegova amplituda može biti i kraća. Ako je kraća, onda je amplituda kraćeg kraka srazmerno duža.

Odmor u toku preraspodele radnog vremena

Zaposleni ima pravo na dnevni odmor u okviru 24 sata u neprekidnom trajanju od najmanje 11 časova (što znači da može da radi 13 časova dnevno), zatim zaposleni ima pravo na nedeljni odmor u trajanju od najmanje 24 časa neprekidno kojem se dodaje i vreme dnevnog odmora, ali kada zaposleni radi u preraspodeli i nije moguće da koristi nedeljni odmor u punom fondu sati tada nedeljni odmor ostaje bez dodatka dnevnog odmora i zaposlenom se mora obezbediti najmanje 24 sata nedeljnog odmora.

Da li je preraspodela radnog vremena prekovremeni rad?

Preraspodela radnog vremena ne smatra se prekovremenim radom.

Međutim, ukoliko je zaposlenom radni odnos prestao pre isteka vremena za koje se vrši preraspodela radnog vremena ima pravo da mu se časovi rada duži od ugovorenog radnog vremena ostvareni u preraspodeli radnog vremena preračunaju u njegovo radno vreme i da ga poslodavac odjavi sa obaveznog socijalnog osiguranja po isteku tog vremena ili da mu te časove obračuna i isplati kao časove prekovremenog rada.

Naša advokatska kancelarija je usko specijalizovana za oblast radnog prava, te pruža kontinuiranu pravnu pomoć poslodavcima u pogledu sačinjavanja svih akata koji su nepohodni za poslovanje jednog pravnog lica, kao i savetovanja na dnevnom nivou. Preraspodelu radnog vremena vidimo kao mehanizam uštede finansijskih sredstava i boljeg korišćenja kapaciteta radne snage. Za sva dodatna pojašnjenja oko ovog instituta možete nas kontaktirati.

advokat Anđelković

Pozovite nas! (07h-22h)

Podeli: