Sticanje državljanstva poreklom predstavlja jedan od osnovnih načina sticanja državljanstva Republike Srbije koji je regulisan Zakonom o državljanstvu. 

Sticanje državljanstva poreklom ima značajnu ulogu budući da omogućava očuvanje nacionalnog identiteta, а posebno je značaјno za lica koja imaju srpsko poreklo, a koja nisu rođena na teritoriji Republike Srbije. 

U današnje vreme možemo zapaziti veliki broj zahteva za sticanje državljanstva Srbije i to od strane srpskih iseljenika i njihovih potomaka koji iz različitih krajeva sveta imaju žeju da se vrate svojim korenima.

Ko ima pravo na sticanje državljanstva poreklom?

Postoji nekoliko opcija kada je sticanje državljanstva poreklom u pitanju i lica koja ga mogu dobiti, a to su: 

1. Dete 

Državljanstvo Republike Srbije poreklom može steći dete, odnosno lice koje je mlađe od 18 godina i to u sledećim slučajevima: 

• ako su oba roditelja u trenutku njegovog rođenja državljani Republike Srbije, stiče srpsko državljanstvo, 
• ako je jedan od roditelja u trenutku njegovog rođenja državljanin Republike Srbije, a dete je rođeno na teritoriji Republike Srbije stiče srpsko državljanstvo,
• ako koje je rođeno u inostranstvu, čiji je jedan od roditelja u trenutku njegovog rođenja državljanin Republike Srbije, a drugi roditelj je nepoznat ili nepoznatog državljanstva ili bez državljanstva, stiče srpsko državljanstvo.

U slučaju da je dete rođeno u inostranstvu, čiji je jedan od roditelja u trenutku njegovog rođenja državljanin Republike Srbije, a drugi je strani državljanin postavlja se uslov da roditelj koji je državljanin Republike Srbije prijavi dete do navršene 18. godine života kod nadležnog diplomatskog ili konzularnog predstavništva kao državljanina Republike Srbije, kao i da podnese zahtev za upis deteta u evidenciju državljana nadležnom organu u Republici Srbiji. 

U slučaju da je dete pod starateljstvom, prijavu i zahtev podnosi staralac. 

Dete rođeno u inostranstvu, čiji je jedan od roditelja u trenutku njegovog rođenja državljanin Republike Srbije, stiče poreklom državljanstvo Republike Srbije ako bi ostalo bez državljanstva čak i ako nisu ispunjeni navedeni uslovi. 

Ako je dete starije od 14 godine za sticanje državljanstva potrebna je i njegova saglasnost. 

2. Punoletna lica 

Ukoliko je lice rođeno u inostranstvu čiji je jedan od roditelja u trenutku njegovog rođenja bio državljanin Republike Srbije, dok drugi strani državljanin, a stariji je od 18 godina života stiče poreklom državljanstvo ako do navršene 23. godine života podnese zahtev za upis u evidenciju državljana nadležnom organu u Republici Srbiji i ako roditelj koji je državljanin Republike Srbije nije prijavio dete do navršene 18. godine života. 

3. Usvojenici 

Srpsko državljanstvo po osnovu porekla stiče i usvojenik-stranac, odnosno usvojenik bez državljanstva, u slučaju potpunog usvojenja. 

Zahtev za upis usvojenika u evidenciju državljana potrebno je da podnese usvojilac koji je državljanin Republike Srbije. Ukoliko je usvojenik stariji od 18 godina, potrebno je zahtev podneti do navršene 23. godine usvojenika. 

Bitno je naglasiti da dete koje stiče državljanstvo poreklom ukoliko ispunjava navedene uslove, smatra se državljaninom Republike Srbije od rođenja. 

Sticanje državljanstva po osnovu dokazivanja pripadnosti srpskom narodu

Lica koja imaju više od 18. godina života mogu steći srpsko državljanstvo tako što će dokazati pripadnost srpskom narodu, odnosno dokazati postojanje etničke veze sa Republikom Srbijom. 

Ovaj način je posebno značajan budući da postoji veliki broj lica koji teže održavanju veza sa državom svog porekla. 

Za navedeni način sticanja državljanstva potrebno je ispuniti sledeće uslove: 

1) Etnička veza  

Bitno je da lice dokaže svoje srpsko poreklo, odnosno da dokaže da on ili neko od njegovih predaka ima srpsko poreklo. 

Ono što je značajno istaći jeste da se sprsko poreklo može dokazati na različite načine, odnosno ne postoji striktno propisana dokumentacija koju je potrebno priložiti kako bi lice dokazalo srpsko poreklo. 

Naime, srpsko poreklo može se dokazati na osnovu ličnih dokumenata, matičnih knjiga, krštenica ili drugih dokumenata koji mogu potvrditi njihove veze sa Srbijom. 

2) Punoletstvo i poslovna sposobnost 

Nephodno je da je u pitanju punoletno lice, odnosno da ima 18 godina života. Takođe, bitno je da licu nije oduzeta poslovna sposobnost. 

3) Izjava da Republiku Srbiju smatra za svoju državu 

Podnosilac zahteva mora da da izjavu kojom se izjašnjava kao pripadnik srpskog naroda. Pri tome, značajno je naglasiti da se za izjašnjenje ne zahteva da lice ima prebivalište u Republici Srbiji. 

Lice može lično doći u Srbiju radi podnošenja zahtve, ali nije obavezno, već zahtev može podneti i putem punomoćnika, bez dolaska u Republiku Srbiju.

Da li iseljenici i njihovi potomci mogu steći državljanstvo?

Zakon posebno navodi i lica koja su rođena u državama bivše SFRJ koja su imala državljanstvo te države ili su državljani drugih država nastalih na teritoriji bivše SFRJ, a koja su kao izbeglice, prognana ili raseljana lica nastanjenja u Srbiji ili su izbegla u inostranstvo.

Oni mogu steći srpsko državljanstvo pod uslovom da je reč o punoletnom licu, da je poslovno sposoban i da da daju izjavu da Republiku Srbiju smatra svojom državom.

Dakle, za navedena lica važe isti uslovi za sticanje srpskog državljanstva. Takođe, navedeni uslovi odnose se i na potomke iseljenika. 

Postupak sticanja državljanstva po osnovu porekla

Postupak sticanja državljanstva Republike Srbije po osnovu porekla obuhvata nekoliko ključnih koraka. 

Osoba koja ima pravo na državljanstvo po osnovu porekla podnosi zahtev organu unutrašnjih poslova, preko jedinice u mestu prebivališta, odnosno boravišta stranca, a može da se podnese i preko nadležnog diplomatskog ili konzularnog predstavništa Republike Srbije u inostranstvu. 

Takođe lice može da podnese zahtev i putem punomoćnika. Zahtev mora biti praćen podnošenjem propisane dokumentacije. 

Nakon podnošenja zahteva nadležni organ vrši proveru ispunjenosti svih zakonskih uslova za sticanje državljanstva, te ukoliko utvrdi da su ispunjeni svi uslovi donosi Rešenje o sticanju državljanstva. 

Vreme koje je potrebno za donošenje odluke zavisi od svakog konkretnog slučaja, ali okvirno vreme koje je potrebno jeste od 3 meseca do 12 meseci da nadležni organ donese odluku po podnetom zahtevu.

Pročitajte još: Državljanstvo Republike Srbije

Dvostruko državljanstvo i poreklo

Ono što je značajno jeste da Srbija dozvoljava svojim državljanima dvostruko državljanstvo, te osobe koje stiču državljanstvo po osnovu porekla mogu zadržati državljanstvo države u kojoj žive, pod uslovima da i ta država dozvoljava dvojno državljanstvo. 

Dakle, ukoliko je neko rođen u inostranstvu i ispunjava uslove za sticanje srpskog državljanstva po osnovu porekla, neće biti obavezan da se odrekne svog postojećeg državljanstva, ako je to u skladu sa propisima države njegovog državljanstva, što je uvek bitno proveriti pre podnošenja zahteva za odobrenje srpskog državljanstva. 

Zaključak

Sticanje državljanstva Republike Srbije po osnovu porekla predstavlja priliku za očuvanje nacionalnog identiteta i obnovu veza sa korenima, posebno za srpske iseljenike i njihove potomke širom sveta. 

Ako želite da pokrenete postupak sticanja državljanstva ili imate dodatna pitanja, advokatska kancelarija Anđelković vam stoji na raspolaganju za pravno savetovanje i kompletnu podršku tokom ovog procesa. 

Kontaktirajte nas i obezbedite stručnu pomoć na svakom koraku.

Podeli: